ادبیـات بومـی ایران

تاریخ ادبیـات پارسی بـه بررسی تاریخی و جریـان شناسی ادبیـات زبان پارسی مـی‌پردازد. ادبیات بومی درباره شاعران ادبیـات پارسی بعد از اسلام تاریخی هزار و صد ساله دارد. ادبیات بومی درباره شاعران شعر فارسی و نثر فارسی دو گونـه اصلی درون ادب پارسی هستند. برخی کتاب‌های قدیمـی درون موضوع های غیرادبی مانند تاریخ، ادبیات بومی درباره شاعران مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان درون زمره آثار کلاسیک ادبیـات پارسی جای گرفته‌اند.

برای خواندن تمامـی متن از لینک ادامـه مطلب استفاده کنید

ادبیـات بومـی ایران

تاریخ ادبیـات پارسی بـه بررسی تاریخی و جریـان شناسی ادبیـات زبان پارسی مـی‌پردازد. ادبیـات پارسی بعد از اسلام تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونـه اصلی درون ادب پارسی هستند. برخی کتاب‌های قدیمـی درون موضوع های غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان درون زمره آثار کلاسیک ادبیـات پارسی جای گرفته‌اند. آوازه برخی شاعران و نویسندگان ایرانی از مرزهای ایران بزرگ فراتر رفته‌است. شاعران و نویسندگانی همچون فردوسی، سعدی، حافظ شیرازی، مولوی، خیـام و نظامـی شـهرتی جهانی دارند. درون مـیان چهره‌های شناخته شده ادبیـات معاصر پارسی درون جهان مـی‌توان بـه صادق هدایت، محمدعلی جمال‌زاده، هوشنگ گلشیری و جلال آل احمد درون ادبیـات داستانی و شـهریـار، نیمایوشیج و احمد شاملو درون چامـه(شعر) اشاره کرد. ادبیـات درون ایران پیش از اسلام بـه سروده‌های اوستا درون حدود ۱۰۰۰ پیش از مـیلاد باز مـی‌گردد. این سروده‌ها کـه بخشی از سنت شفاهی ایرانیـان باستان بوده‌اند بـه منتقل شده و بعدها بخشـهای کتاب اوستا را درون دوران ساسانی پدید آوردند.اوزان باستانی چامـه درون ایران ضربی و هجایی بودند و بنظر مـی‌رسد این شیوه درون زبان پارسی باستان نیز مورد استفاده بوده‌است. درون دوره اشکانیـان ادبیـات ایران تحت تاثیر نفوذ هلنیسم دچار دگرگونی شد. خنیـاگران پارتی سرودهای محلی کـه تا بعد از اسلام نام پهلوی نیز داشتند را قرائت مـی‌د و این نوع شعر با آلات موسیقی همراه مـی‌شده‌است. با نفوذ اندیشـه مانوی درون سرزمـین پهناور ایران و هنرگرایی آنان نوعی ادبیـات شعرگونـه مانوی بـه زبان‌های پارتی, پارسی مـیانـه و سغدی درون ایران پدید آمد. درون آثار بدست آمده از واحه تورفان درون کشور چین آثار پارسی فراوانی کشف شده کـه به این مقوله باز مـی‌گردند. درون دوران ساسانی نگارش بهبود یـافت و آثار فقهی و دینی و داستانی بسیـاری بـه نگارش درآمد کـه برخی مانند کارنامـه اردشیر بابکان, درخت آسوریک, یـادگار زریران, ماتیکان یوشت فریـان دارای جنبه‌های ادبی نیز بودند. با فروپاشی شاهنشاهی ساسانی بسیـاری از این نوشته ها از مـیان رفت و برخی نیز بدست زرتشتیـان نجات یـافته و عمدتا بـه هندوستان منتقل گردید. کـه امروزه بـه ادبیـات پهلوی شـهرت دارند. دبیره(خط) بـه کار رفته درون دوران پیش از اسلام به منظور نگار ش آثار ادبی خط پهلوی, خط مانوی و خط سغدی بوده‌است و برخی آثار هم بـه پازند نوشته شده و به دین دبیره بوده‌اند. گاهی بهرام گور شاه ساسانی را دارای قریحه شاعرانـه توصیف کرده و بیت هایی را بـه او منسوب ساخته‌اند مانند: ادبیات بومی درباره شاعران منم آن شیر دمان من آن ببر یله این منم بهرام گور منم شیر شنبله درون آغاز دوران اسلامـی نشانـه‌هایی از علاقه مردم بـه شعر کهن درون برخی متون ثبت شده‌است کـه ترانـه کودکان بلخوبصره نمونـه‌هایی از آن است. بـه هرحال تحت تاثیر صنعت شعری عرب گونـه‌ای نو از ادبیـات درون ایران پدید آمد کـه بیشتر مبتنی بر چامـه(شعر) بود. این چامـه قالبی گاهی درون قالب های بومـی عرب و گاهی درون قالب های ابداعی ایرانی سروده مـی‌شد. درون زمان بغتسما (۲۰۵ - ۲۵۹ ه. ق.) شاعری بـه نام حنظله بادغیسی (ف.۲۲۰) ظهور کرد. درون عهد بغتسما محمد بن وصیف و فیروز مشرقی و ابوسلیک گرگانی بـه چامـه سُرایی پرداختند. ادبیـات بومـی درون سیر تحول خود از همـهی این عوامل بهره مـیبرد و اگر خوب نوشته شده باشد، آئینـهی تمام نمای طرز زیست و عمل قوی ویژه درون مکانی خاص هست به همـین دلیل آثار ادبی روس با آثار ادبی آمریکا درون مثل، تفاوت دارد. از این گذشته نحوهی آثار ادبی خود یک سرزمـین نیز همـیشـه یکسان نیست. آثار فاکتر کـه جنبهی محلی و بومـی دارد، درون جنوب آمریکا ساخته شده و این با آثار درایزر کـه نویسندهی شـهر است، تفاوت دارد. درون ایران آثار دولت آبادی، شفیـانی، امـین فقیری، درویشیـان . . . غالبا درون روستا و در عشایر روی مـیدهد اما بیشتر آثار اسماعیل فصیح آثار شـهری است. درون کلیدر و جای خالی سلوچ، دهکدهی پرملال، سالهای ابری، از این ولایت، نفرین زمـین، رعیت و. . . عوامل زیر بـه چشم مـیخورد: ۱-زندگانی روستائیـان، عشایر و پیشـهوران ده. مناسبات زارع و با یک، قیـامهای عشایری و دهستانی، مـهاجرت، ورود ابزار جدید بـه روستا، ظلم و ستم خوانین، طرز سیستم زمـین و آب. ۲-توصیف جانوران، گیـاهان، کوهها، راهها کـه همـه خاص منطقهی خاص هستند. درون مثل جمازه و شتر درون جای خالی سلوچ اهمـیت کلیدی دارد یـا درون “ندگان” امـین فقیر وجود و بز و سپس بزمرگی جزء عوامل اصلی قصه است. ۳-به ضرورت اوضاع و احوال جغرافیـایی، سبک این نویسندگان نیز درون کل مشترک است: رئالیسم، رئالیسم اجتماعی، قصهی گزارش مانند و مستند. داستان خمرهی مرادی کرمانی نمونـهی خوبی درون این زمـینـه است.





[ادبیـات بومـی ایران :: تحقیق ، پزوهش و گردآوری ادبیات بومی درباره شاعران]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 19 Jul 2018 06:23:00 +0000